Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο

Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο

Ένας αιώνας προσφοράς

στην κοινωνία της Λήμνου

σελ. 240

έκδ. "Παλλημνιακό Ταμείο", 2019

 

[εξαντλημένο]

Το κείμενο διατίθεται δωρεάν σε e-book. 

  

Το Παλλημνιακό Ταμείο είναι ένας υπεραιωνόβιος οργανισμός, τα ίχνη του οποίου χάνονται στην αχλύ του χρόνου. Με το όνομα αυτό υπάρχει από το 1927 αλλά προϋπήρχε, από τον 18ο αιώνα τουλάχιστον, με διάφορες επωνυμίες: Παλλημνιακή Επιτροπή, Ορθόδοξη Κοινότητα Λήμνου, Κεντρική Επιτροπή, Κοινόν της Επαρχίας Λήμνου κ.ά.

Με βασικό περιουσιακό στοιχείο το μεγάλης έκτασης κοινοτικό αγρόκτημα «Μητρόπολις», το οποίο βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και περιλαμβάνει ένα υποστατικό με ευάριθμα βυζαντινά αρχαιολογικά κατάλοιπα και μια εκτεταμένη αγροτολιβαδική έκταση, ο οργανισμός αυτός αποτέλεσε την «ατμομηχανή» της εκπαιδευτικής άνθησης στο νησί κατά το 19ο αιώνα. Προικοδοτούμενος διαρκώς από εύπορους, φιλοπρόοδους Λημνίους της διασποράς, κυρίως της Αιγύπτου, απέκτησε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μια ευμεγέθη κινητή και ακίνητη περιουσία, η οποία του επέτρεψε να συστήσει και να συντηρεί σχολεία σε όλα τα χωριά του νησιού και να αναπτύξει γενικότερη ευεργετική δράση προς όφελος των κατοίκων.

Το 1927 έλαβε τη μορφή Ν.Π.Δ.Δ. υπό την επωνυμία Παλλημνιακό Ταμείο Εκπαιδευτικής Προνοίας και από το 1931 ως πρόσφατα Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο. Διοικούμενο από Επιτροπή αξιοποίησε την περιουσία του επωφελώς για τη Λήμνο, χρηματοδοτώντας την ανέγερση, συντήρηση και εξοπλισμό των σχολείων του νησιού, όλων των βαθμίδων.

 Παράλληλα αποτέλεσε έναν έμπιστο φορέα απορρόφησης και αξιοποίησης κονδυλίων, τα οποία προέρχονταν είτε από την πολιτεία είτε από δωρεές φιλογενών πατριωτών, Λημνίων της απανταχού διασποράς. Με την αρωγή των ως άνω και με δικούς του πόρους ανέπτυξε, και συνεχίζει μέχρι σήμερα, πολυσχιδή ευεργετική και προνοιακή δραστηριότητα, ικανοποιώντας ποικίλες ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.

Επιγραμματικά τα σημαντικότερα έργα του Ταμείου, κατά τη διάρκεια του ενός αιώνα περίπου που λειτουργεί εντός του ελληνικού κράτους, είναι τα εξής:

-Ανέγερση Γυμνασίου Λήμνου (Μύρινας).

-Ανέγερση ή επέκταση-συντήρηση σχολικών κτιρίων σε όλα τα χωριά του νησιού.

-Εξοπλισμός σχολ. μονάδων, οικονομική ενίσχυση εκπαιδευτικών, σπουδαστών.

-Ανέγερση Νοσοκομείου Λήμνου (αγορά οικοπέδου, επίβλεψη).

-Αρχαιολογικό Μουσείο (αγορά ακινήτου).

-Γυμναστήριο Μύρινας (αγορά γηπέδου).

-Γεωργική Σχολή στη θέση Πολιόχνη Λιβαδοχωρίου (νυν στρατόπεδο).

-Αγορά παλιού τζαμιού στην Αγορά της Μύρινας.

-Ανέγερση ναού στη μνήμη των θυμάτων του αποτεφρωθέντος τζαμιού.

-Κατασκευή του αγωγού μεταφοράς υδάτων Λεύκου (ύδρευση Μύρινας).

-Δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτου στην Πανεπιστημιακή Σχολή.

-Παραχώρηση έκτασης για την ανέγερση του Σφαγείου.

-Παραχώρηση έκτασης για την ίδρυση φυτωρίου της Δασικής Υπηρεσίας, με αντάλλαγμα οικόπεδο για την ανέγερση του Πολυκλαδικού Λύκειου Μύρινας.

-Περίθαλψη προσφύγων 1922 (κοινοτικό φαρμακείο κλπ).

-Μνημείο εκτελεσθέντων Κατοχής (αγορά χώρου ανέγερσης).

-Δημιουργία πρότυπου αγροκτήματος σε συνεργασία με τη Δ/νση Γεωργίας, τον Οργανισμό Βάμβακος και Γεωπονικές Σχολές.

Στον παρόντα τόμο εξιστορείται η ιστορία του Ταμείου, το οποίο συνεχίζει να είναι ένας ζωντανός οργανισμός, όπως προκύπτει μέσα από το πλούσιο αρχείο του και από άλλες πηγές.

Προτάσσεται μια εκτενής ενότητα, στην οποία γίνεται η σύνδεση του υπάρχοντος οργανισμού με το μακραίωνο και απροσδιόριστου βάθους παρελθόν του ώστε να γίνει κατανοητή η συνέχεια και η διαδοχή που υπήρξε μετά την απελευθέρωση της Λήμνου από τον οθωμανικό ζυγό.

Στη συνέχεια περιγράφεται το νομικό και διοικητικό καθεστώς του Ταμείου και καταγράφονται τα πρόσωπα που το διοίκησαν μέχρι σήμερα. 

Ακολουθεί η αναλυτική και τεκμηριωμένη περιγραφή της ευεργετικής δράσης του και η παρουσίαση των έργων τα οποία δημιούργησε ή συνέβαλε στη δημιουργία τους. 

Σε ειδική ενότητα περιγράφεται η τεράστια συμβολή του Ταμείου, μέσω του αγροκτήματος Μητρόπολις, στον εκσυγχρονισμό της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής του νησιού. 

Τέλος, δίνεται το χρονικό της προσπάθειας που γίνεται ώστε να προσαρμοστεί στις σημερινές συνθήκες και να συνεχίσει τη δημιουργική του δράση. 

Στις σελίδες του απεικονίζεται η νεότερη ιστορία της Λήμνου, παρελαύνουν οι προσωπικότητες που κυριάρχησαν και καταγράφεται η εξέλιξη της τοπικής κοινωνίας. 

Η παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε 
από το "Σύλλογο Φίλων της Παλιάς Μητρόπολης"
σε συνεργασία με το "Παλλημνιακό Ταμείο"
το Σάββατο 29 Ιουνίου 2019, ώρα 21.00
στο αγρόκτημα "Μητρόπολις", στη Λήμνο.

Καθώς το βιβλίο έχει εξαντληθεί, από το 2020 το κείμενο αναρτήθηκε σε ηλεκτρονική μορφή.

 

-ο-ο-ο-

Σχετική ομιλία 

σε ηλεκτρονική μορφή [e-book]

Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο
Η ιστορία του και η προσφορά του

14-8-2013

 [εδώ] 

σελ. 8